Random walk theorie
De Random Walk Theorie is een directe afgeleide van de Efficiënte Markt Hypothese en zal de meeste beleggers wel bekend zijn.
Toch willen we ter algehele verduidelijking het een en ander nog even definiëren.
Fama definieerde in een in 1970 in het Journal of Finance gepubliceerd artikel drie niveaus van marktefficiëntie.
Markten zijn efficiënt in zwakke vorm als alle historische informatie over koersen en handelsvolumes snel en op een correcte wijze in de huidige koersen zijn verwerkt.
Vervolgens zijn markten efficiënt in de semi-sterke en sterke vorm, als de koersen van financiële instrumenten tevens alle publieke en privé-informatie (insider kennis) weerspiegelen.
Juist de zwakke vorm van marktefficiëntie is het meest interessant.
Immers, deze vorm veronderstelt dat de technische analyse, die juist gebruikt maakt van historische koers- en volume informatie, niet werkt en nooit meer winst kan opleveren dan een eenvoudige buy-and-hold strategie.
Dit model veronderstelt dat de koersen van financiële instrumenten een toevalsroute volgen.
De koersen vertonen geen correlatie en zijn volstrekt onafhankelijk van elkaar.
Het is de informatie die de koersen doet bewegen en die komt per definitie toevallig.
Althans, zo luidt de veronderstelling.
Beide theorieën gaan hand in hand.
Mocht toch blijken dat er enige voorspellende waarde zit in historische koersen, dan is er ook geen sprake meer van een Random Walk.
Het koersverloop kan immers ten dele voorspeld worden.
Hierdoor zouden wij de titel in een breder kader kunnen plaatsen, en tevens het nut van de efficiënte markt hypothese ter discussie stellen.
Het falen van de Random Walk Theorie
In de eerste tien jaar na de formulering van de Random Walk Theorie leek het erop dat de theorie ook in de praktijk een feit was.
Onderzoek toonde inderdaad aan dat op korte termijn de aandelenkoersen zeer onvoorspelbaar zijn en de markt dus tenminste zwak efficiënt was.
Echter, vanaf het begin van de jaren tachtig, kwamen er meer en meer twijfels op, die ook empirisch konden worden bewezen.
Ook toen al was er sprake van zeer beweeglijke markten.
Een groot gedeelte van die volatiliteit kon men met de efficiënte markt hypothese niet verklaren.
Als men puur op de fundamentele factoren zou afgaan, zoals het uit te keren dividend of de stand van de rente, dan kwam de volatiliteit een flink stuk lager uit.
De in België; geboren Amerikaanse hoogleraar Werner de Bondt vond daar samen met zijn collega Thaler wel een verklaring voor.
Het was de belegger zelf die door zijn gedrag een deel van de onverklaarbare volatiliteit veroorzaakt.
Dit komt doordat er regelmatig sprake is van overreactie op basis van rendementsgegevens uit het verleden.
Het komt er kort gezegd op neer dat aandelen die het over een bepaalde periode slecht hadden gedaan de volgende periode een veel beter rendement te zien gaven dan die aandelen, die het eerst wel goed deden.
Deze stelling werd bekend onder de naam Overreactie Hypothese en is inmiddels bij veel beleggers een bekend begrip geworden.
Later werd deze hypothese nog verder versterkt door Zarowin, die aantoonde dat er regelmatig overreacties plaatsvinden bij de bekendmaking van winstcijfers, die boven of onder de eerdere verwachtingen zijn.
Naast deze bevindingen waren er nog een aantal andere onderzoeken, die van de efficiënte markt hypothese en de Random Walk Theorie niets heel lieten.
Wij zullen echter even stil staan bij de beleggerspsychologie, waar De Bondt op wees met zijn Overreactie Hypothese.
De gedachten gang bij de efficiënte markt hypothese is dat beleggers volledig rationeel zijn.
Zij maken wel fouten, maar doen dat niet systematisch.
Beleggers als oorzaak koersbewegingen
Gevolg van de irrationaliteit is ondermeer dat beleggers overreageren.
Bijvoorbeeld toen de korte rente in de Verenigde Staten een beetje werd verhoogd en er een flinke correctie op de markten volgde.
Hierdoor treedt er dus regelmatig een situatie op dat de koers van een aandeel een duidelijke divergentie laat zien met de waarde ervan.
Met andere woorden, historisch gezien kunnen koersen als laag of hoog worden geclassificeerd.
Bevindt de koers zich in een van deze twee extreme zones, dan wordt het meer waarschijnlijk dat er in de toekomst een omgekeerde situatie plaatsvindt.
De koersen stijgen dus weer, nadat ze (te) ver zijn gedaald en andersom.
Een ander gevolg van een verminderde rationaliteit van beleggers is dat zij de eigenschap hebben om trends tot het oneindige door te trekken.
Als de koersen stijgen kan het niet meer stuk.
The sky is the limit en er wordt alleen nog maar gelet op het positieve nieuws.
Minder goed nieuws wordt ter kennisname aangenomen.
Omgekeerd gebeurt er hetzelfde.
Dalen de koersen, dan kunnen nog zo goede bedrijfswinsten geen positieve impulsen geven.
De beurs heeft de neiging tot kuddegedrag en lijkt vastbesloten om de absolute bodem te vinden.
Dit is een situatie waarin de trend, het uitgangspunt van de technische analyse en juist het tegenovergestelde van de Random Walk Theorie, de overheersende opinie bepaald en niet andersom.
Een hele gevaarlijke situatie, overigens.
Mijns inziens vindt er in dergelijke perioden van sterk dalende of sterk stijgende koersen een nog grotere overreactie plaats dan "normaal" het geval zou zijn.
Het is echter ook een kans om in een fonds te stappen of er juist afscheid van te nemen, want koersen zijn mean-reverting, zij keren dus uiteindelijk naar hun "gemiddelde" koers terug.
Een andere vorm van trends zijn de "modegrillen" van de beurs.
Het ene jaar staan automatiseringsfondsen in de aandacht, het jaar daarop is het de biotechnologie.
Is eenmaal een sector gekozen, die het dit jaar "moet gaan maken", dan stort zich menig belegger op deze fondsen om maar niet de boot te missen.
Juist dat versterkt natuurlijk de ingezette trend.
Profiteren van andermans fouten
Er is dus, eindelijk, de erkenning dat niet alleen duidelijk kwantificeerbare factoren de koersen beïnvloeden, maar ook "ongrijpbare" aspecten als beleggerspsychologie een rol spelen.
Hetgeen overigens niet wil zeggen dat de psychologie van beleggers niet in een model kan worden gebracht.
Zelfs wetenschappers hebben dit reeds onderkent en zien inmiddels het nut in van contrair beleggingsgedrag en technische analyse.
Wat kun je als belegger nu doen om van al die bevindingen gebruik te maken? Daar is helaas geen kant en klaar antwoord op te geven.
In eerste instantie is er een rol weggelegd voor institutionele beleggers.
Want helaas gaat de overreactie hypothese per fonds niet helemaal op.
Wil je optimaal kunnen profiteren van een contraire beleggingsaanpak, dan moet volgens De Bondt de portefeuille circa 20 fondsen bevatten en een totale omvang hebben van tenminste 150.000 euro.
Het risico van een fonds wat juist niet terug gaat naar zijn gemiddelde moet immers opgevangen worden.
De strategie is dan als volgt: beleg in aandelen die door het grote publiek min of meer afgeschreven zijn.
Dit zijn fondsen, waarvan de koers door negatief nieuws te ver is gedaald.
Verkoop die fondsen die iedereen reeds in de portefeuille heeft, de zogenaamde glamouraandelen, met een relatief zeer hoge koers/winstverhouding.
Bij deze fondsen is de kans groot dat het goede fundamentele nieuws al lang en breed in de koers is verwerkt, waardoor eerder een koerscorrectie dan een verdere stijging voor de hand ligt.
Op de lange termijn moet deze strategie het beter doen dan een gewone indexstrategie, aldus De Bondt.
Maar de kans is natuurlijk ook overduidelijk aanwezig dat een fonds, dat volgens de Overreactie Hypothese als een "koopje" zou gelden, uiteindelijk failliet gaat.
Denk daarbij maar eens aan DAF, HCS, FORTIS, SNS en Fokker.
Deze verliezen moeten opgevangen worden door andere winsten, vandaar een grotere portefeuille.
Voor particuliere beleggers is dit laatste meestal onmogelijk.
Mits goed opgezet is er mijns inziens een goede markt voor instellingen die "overreactie-beleggingsfondsen" aanbieden.
Die zijn er reeds, maar nog niet in voldoende aantal.
Natuurlijk kan de belegger ook zonder een grote portefeuille profiteren van het feit dat koersen minder toevallig fluctueren dan aanvankelijk gedacht.
Hij of zij dient zich steeds af te vragen, hoe een fonds in de markt ligt.
Wordt het de hemel ingeprezen of is de laagste koers nog niet laag genoeg om het negatieve nieuws te weerspiegelen? Daarbij moet de belegger zich wel realiseren dat deze aanpak een systematisch karakter moet krijgen en dat er momenten inzitten, dat een verwachting in zijn geheel niet uitkomt en alleen maar geld kost in plaats van het op te leveren.
Want een dollarkoers, die over een korte periode vele procenten is gedaald, hoeft niet per se bij een bepaald niveau zijn laagste punt te hebben bereikt.
Dat kan pas als de koers nul is.
Pas wanneer deze strategie, met alle valkuilen, consistent wordt gevolgd, is er een kans het beter te doen dan de rest en kan geprofiteerd worden van het feit dat financiële markten een plaats zijn, waar zowel rationeel gedrag als ook irrationeel sentiment elkaar ontmoeten.
Gebruikte begrippen in random walk theorie
Onderstaande begrippen die in bovenstaande tekst zijn gebruikt zijn elders op deze site gedefinieerd.
aandeel
... In het algemeen gesproken is een aandeel een deel van een gezamenlijke eigendom bijvoorbeeld een aandeel hebben in een nalatenschap...Lees meer
aandelen
... In het algemeen gesproken is een aandeel een deel van een gezamenlijke eigendom bijvoorbeeld een aandeel hebben in een nalatenschap...Lees meer
analyse
... De term analyse komen we in de beleggingswereld vaak tegen. Afhankelijk van de context kan het begrip verschillende betekenissen hebben...Lees meer
basis
... In de goederentermijnhandel is de basis het verschil tussen de contante prijs van een commodity en de koers van de...Lees meer
belegger
... Onder een belegger verstaan we een bedrijf of persoon die zich bezighoudt met het beleggen van overtollige geldmiddelen teneinde hier...Lees meer
beleggerspsychologie
... De beleggerspsychologie ofwel de psychologische factoren bij beleggen en handelen zorgen voor van 50% van de resultaten en dus ook...Lees meer
beter
... beter is een beursterm voor licht hogere koersen dus in de zin van "de koersen waren over het algemeen beter dan...Lees meer
beurs
... centrale gereguleerde handelsplaats voor effecten zoals aandelen obligaties opties futures agrarische termijncontracten en warrants in nederland is amsterdam exchanges de organisator...Lees meer
buy and hold
... buy and hold ofwel kopen en behouden is waarschijnlijk de simpelste strategie die een aandelenbelegger kan hanteren...Lees meer
correctie
... een correctie of ook wel een terugval is een verandering in de trend van de koersen een eerste koersdaling na...Lees meer
correlatie
... correlatie is de wiskundige of statistische samenhang tussen twee onafhankelijke variabelen of getallenreeksen...Lees meer
dividend
... Dividend is uw beloning voor het ter beschikking stellen van geld. Daartoe wordt een hoeveelheid geld aan het bedrijf onttrokken...Lees meer
failliet
... onder de failliet of in het engels de "bankrupt" verstaan we de persoon die niet meer in staat was zijn...Lees meer
fonds
... de term fonds is een verzamelnaam voor aandelen obligaties etc het komt waarschijnlijk van het engelse fund als we spreken over...Lees meer
geld
... het ons maar al te bekende geld is in feite een geformaliseerde vorm van koopkracht of van vermogen...Lees meer
gemiddelde
... het berekenen van het gemiddelde van een reeks getallen is bedoeld om een soort representatief getal voor de gehele reeks...Lees meer
historische koersen
... de meeste technieken uit de technische analyse gaan uit van historische koersen we dienen dus te beginnen met het opbouwen...Lees meer
hold
... een hold of hold advies is het advies om een fonds in portefeuille te houden wanneer men het reeds in...Lees meer
kant
... onder de kant verstaan we de bepaalde zijde van een markt of beursnotering welke notering betrekking heeft op de biedprijs...Lees meer
koers
... iedere belegger weet wat een koers is nietwaar hoewel? elder beschrijft in zijn boek een aantal denkbeelden die aardig tot...Lees meer
koersverloop
... het koersverloop van aandelen is het patroon van de koersen over de afgelopen jaren was er sprake van een forse...Lees meer
korte rente
... de korte rente is de rente die wordt berekend over leningen met een looptijd korter dan een jaar sommigen...Lees meer
korte termijn
... het begrip korte termijn betekent als het over kloktijd gaat 'op de korte duur' waarbij onder kort vaak korter...Lees meer
kuddegedrag
... als iemand die beroepshalve met beleggen bezig is krijg je toch...Lees meer
lang
... lang is een weinig gebruikte vertaling van het engelstalige long indien we spreken van long of een longpositie hebben we...Lees meer
markt
... we kunnen een markt in een meer abstracte zin definiëren als een plaats waar vraag en aanbod samenkomen denk daarbij...Lees meer
mean reverting
... onder mean reverting ofwel mean reversion verstaan we in de technische analyse het verschijnsel dat koersen de neiging lijken...Lees meer
min
... de term min wordt gebruikt in de verbinding "in de min staan" wat staat tegenover "een plus noteren"...Lees meer
model
... een model is een versimpelde afbeelding van de werkelijkheid die echter eenvoudiger te manipuleren of te doorzien is...Lees meer
portefeuille
... een portefeuille of effectenportefeuille is een collectie effecten zoals aandelen obligaties en dergelijke waardepapieren die in het algemeen op...Lees meer
punt
... de punt is de kleinste eenheid waarin een koers of het verschil tussen twee koersen van eenzelfde valuta wordt uitgedrukt...Lees meer
random
... de term random betekent gewoon willekeurig de term komt uit de ict waar vaak gebruik gemaakt wordt van willekeurige getallen...Lees meer
random walk
... de random walk is een omstreden theorie wat is niet omstreden in de aandelenanalyse? die ervan uitgaat dat voorspelling...Lees meer
rendement
... het rendement is de opbrengst van een beleggingsobject in procenten van de koerswaarde over een bepaalde periode...Lees meer
rente
... in de economie beschouwen we rente ook wel interest genoemd als de beloning voor het ter beschikking stellen van kapitaal...Lees meer
risico
... klik op de afbeelding voor een vergroting risico is een vreemd begrip waarbij iedereen weet wat we ermee bedoelen maar slechts...Lees meer
sector
... we spreken van een sector op de beurs bij een groep bedrijven die in dezelfde...Lees meer
sentiment
... misschien wel de beste manier om het sentiment rond een bepaald aandeel te analyseren is het bekijken...Lees meer
strategie
... bij bedrijven spreken we van de strategie bij het beleid dat de onderneming nastreeft om bepaalde doelen te bereiken de...Lees meer
stuk
... een stuk is een andere benaming voor een aandeel of een obligatie...Lees meer
technische analyse
... technische analyse is omstreden volgens vele "echte beleggers" zoals ze zichzelf voor in beleggingsclubs graag noemen is technische analyse een...Lees meer
termijn
... termijn heeft meerdere betekenissen 1 periode tussen opeenvolgende tijdstippen 2 bedrag dat periodiek verschuldigd is...Lees meer
tradingstrategie
... een tradingstrategie is het geheel van aankoop en verkoopregels gestuurd...Lees meer
trend
... de trend is de lastig te bepalen langere termijn beweging van een aandeel of de markt in zijn geheel...Lees meer
verliezen
... we spreken van verliezen bij effecten wanneer deze in koers dalen verliezen staat tegenover winnen we komen het tegen in de...Lees meer
verwachtingen
... verwachtingen op elk gebied spelen een grote rol in de economische en financiële wereld en kunnen vaak van grote betekenis...Lees meer
waarde
... de waarde van iets is in het algemeen het geldbedrag dat iets vertegenwoordigt de waarde wordt doorgaans gevonden door de...Lees meer
winst
... een onderneming verkoopt producten of verleent diensten en realiseert daarmee de omzet...Lees meer
zwak
... we spreken van een zwakke beurs wanneer er bij weinig beurshandel dus lage volumes een tendens tot gestaag dalende koersen is...Lees meer
